Eenzaamheid tegengaan
We gaan er vaak snel vanuit dat alleen oudere generaties last hebben van eenzaamheid, terwijl het in feite een wijdverbreid probleem is.
Eenzaamheid treft meer mensen onder de 75 dan boven de 75, en dankzij maatregelen voor sociale afstand hebben meer van ons kunnen proeven hoe eenzaamheid aanvoelt. Uit een overheidsenquête die in de eerste maand van de lockdown werd gehouden, bleek dat bijna een derde van ons geloofde dat ons welzijn werd beïnvloed door eenzaamheid. En hoewel Zoom-oproepen en WhatsApp-berichten hun plaats hebben om in te checken met vrienden en familie, is het belangrijk om te onthouden dat gemakkelijke digitale banden echte verbindingen niet kunnen vervangen.
Perceptie is alles
Wetenschappers beweren dat eenzaamheid subjectief is en niet hetzelfde als sociaal isolement, wat misschien de reden is waarom uit het overheidsonderzoek bleek dat het percentage chronische eenzaamheid (ongeveer 5%) vergelijkbaar was met pre-lockdown. Het is een veel voorkomende misvatting dat je je alleen eenzaam kunt voelen als je echt 'alleen' bent, dus niet omringd door veel mensen. Mensen die sociaal geïsoleerd zijn, kunnen zich eenzaam voelen, maar ze kunnen zich ook niet eenzaam voelen. Eenzaamheid is eigenlijk de perceptie van de kwaliteit van onze sociale connecties met anderen.
De gevolgen
Je eenzaam voelen zal meer doen dan je een beetje somber voelen. Zo kan eenzaamheid de effectiviteit van slaap verminderen en dat zorgt voor negatieve effecten op het immuunsysteem. Studies hebben ook verbanden gevonden met verhoogde bloeddruk, hogere niveaus van het stresshormoon cortisol en ontsteking. Mensen die zich al eenzaam voelen, sluiten zich in de toekomst ook sneller af, vooral als het een geval van chronische eenzaamheid is. Dit kan uitpakken als een zwaar gevoel, of dat je een domper bent. Als je eenzaamheid ervaart, vermindert het gevoel van kwetsbaarheid dat gepaard gaat met empathie en mededogen. Naarmate sociale vaardigheden afnemen, zullen eenzame mensen waarschijnlijk meer aandacht besteden aan negatieve signalen van anderen, en afwijzing interpreteren waar dit niet de bedoeling is. Deze negatieve feedbackloop maakt chronische eenzaamheid zo frustrerend, en adviezen als ‘word gewoon lid van een club’ zo nutteloos.
Wat is de oplossing?
Hoewel een eenvoudige oplossing ongrijpbaar is, kunnen deze tips helpen.
Geef het toe
Zoals het geval is met veel psychologische problemen, is accepteren dat je je eenzaam voelt de eerste stap op weg naar herstel. Eenzaamheid is een gedeelde ervaring. Het is oké om erover te praten en het is oké om contact te zoeken. Naarmate het stigma afneemt, hopen onderzoekers dat patiënten met meer vertrouwen naar voren zullen komen.
Wees creatief
Volgens gezondheidsonderzoeker Jeremy Nobel is creatieve kunst en activiteiten een goede manier om zinvolle betrokkenheid te bevorderen. Het helpt ons verbinding te maken zonder over onszelf te praten, terwijl het een nieuw medium van expressie mogelijk maakt.
Train je hersenen
Merk op hoe eenzaamheid de manier waarop je stemmen, ogen en houding leest verandert, en probeer kritischer te zijn. Het is niet gemakkelijk en zal niet snel komen, maar na verloop van tijd zal je de onbewuste vooringenomenheid die intimiteit beperkt, kwijtraken.
Probeer sociale weerbaarheidstraining
Doe een poging om dankbaarheid te uiten, doe iets aardigs voor iemand zonder iets terug te verwachten en deel goed nieuws met anderen. Identificeer negatieve gedragingen die eenzaamheid versterken en vervang ze door positievere.