Wat is Halloween en waarom vieren we het?

Wat is Halloween?

Halloween is een feestdag die overgewaaid is vanuit de Verenigde Staten. Met Halloween genieten we van de donkere, engere kant van het leven en mogen we heel veel snoep eten. Het is erg leuk, een beetje griezelig en allesbehalve serieus. Historisch gezien is Halloween religieus van aard en buitengewoon belangrijk voor de cultuur van de mensen die het vierden.

De oorsprong van Halloween

Halloween vindt zijn oorsprong in Gaelic en Keltische rituelen die minstens 2000 jaar oud zijn. Zowel de datum als de manieren waarop we deze feestdag vieren, stammen af uit deze periode. Het Gaelic festival van Samhain werd traditioneel gehouden op 1 november om het officiële einde van het oogstseizoen en het begin van de winter te markeren. De vieringen begonnen altijd de avond ervoor, op 31 oktober, ongeveer halverwege tussen de herfst-equinox, wanneer de zon loodrecht boven de evenaar staat, en de winterzonnewende.

Ook zijn er nog steeds invloeden uit het driedaagse heidense religieuze festival dat rond 31 oktober door de Kelten werd gevierd. De Kelten vierden feest om de oogst te eren en zich voor te bereiden op 'de donkere helft van het jaar'.

Ook het woord zelf zegt al veel over de herkomst van dit feest. Het woord Halloween is een samentrekking van de Schotse term 'All Hallows' Eve', wat de avond voor Allerheiligen beschrijft. In de achtste eeuw verplaatste paus Gregorius III het feest van Allerheiligen van 13 mei naar 1 november. De avond ervoor werd vervolgens All Hallows' Eve genoemd. De eerste vermeldingen dat het op deze manier werd gebruikt, dateren van rond 1555 na Christus.

Doorheen de geschiedenis

Onze voorouders geloofden dat op deze dag de grens tussen het levende en het spirituele rijk vervaagd was, wat betekent dat geesten van buiten de levenden konden bezoeken en monsters hun weg naar de huizen van mensen konden vinden. Mensen probeerden zoveel mogelijk kwaad af te weren door op die dag feest te vieren. Ze hielden speciale rituelen om monsters, heksen en kwade feeën op afstand te houden. Ze vertelden verhalen over mythologische helden en de onderwereld. En ze verkleedden zich als monsters om het kwaad af te weren en zichzelf te vermommen zodat ze niet ontvoerd of geconsumeerd werden door echte monsters.

Naarmate het Christendom populairder werd, voegde het enkele van de katholieke feestdagen toe die rond Halloween vallen, waarbij de religieuze en heidense tradities werden vermengd. Waarom? Om de overgang van het heidendom naar het katholicisme te bevorderen. En het werkte. Allerzielen omvatte veel elementen van Samhains vieringen, waaronder vreugdevuren, parades en kostuums.

Waarom vieren we Halloween nog steeds?

De meesten van ons zijn niet bang dat monsters ons zullen opeten en we hebben ook niet de behoefte om de oogst te vieren, dus waarom is Halloween blijven hangen? Halloween vervaagde een beetje in het vroege koloniale Amerika vanwege de strikte religieuze overtuigingen van de Puriteinen. De feestdag bleef echter populair in minder religieuze kringen, en naarmate meer en meer Europeanen arriveerden en zich vermengden met de bevolking, evolueerden de tradities nog verder. Halloweenfestiviteiten werden afgewisseld met herfstfestivals en feestelijke openbare evenementen, zang en dans, spookachtige verhalen en grappen. Pas in de tweede helft van de 19e eeuw werd Halloween echt weer populair in de Verenigde Staten. Ierse immigranten die aan de Aardappelhongersnood ontsnapten, brachten hun ideeën en tradities over Halloween mee.

Hoe wordt Halloween tegenwoordig gevierd? Kostuums, feestjes, speelgoed, snoep en pompoenen uithollen zijn enkele van de meest populaire manieren, maar er zijn nog veel meer leuke Halloween-tradities.