Last van spataders? Dit doe je eraan!
Spataders treden op wanneer je aderen vergroten, wijder worden en te vol met bloed lopen.
Spataders zien er meestal gezwollen uit en hebben een blauwachtig-paarse of rode kleur. Vaak zijn ze ook nog eens pijnlijk. De aandoening komt veel voor maar vooral bij vrouwen. Ongeveer 25 procent van alle volwassenen heeft spataders. In de meeste gevallen verschijnen spataders op de onderbenen.
Oorzaken van spataderen
Spataders ontstaan wanneer aders niet goed functioneren. Aders hebben eenrichtingskleppen die voorkomen dat bloed terugstroomt. Wanneer deze kleppen falen, begint het bloed zich in de aders te verzamelen in plaats van door te gaan naar je hart. De aders worden dan groter. Spataders komen het vaakst voor op de onderbenen. De aders daar zijn het verst van je hart verwijderd en de zwaartekracht maakt het moeilijker voor het bloed om naar boven te stromen.
Enkele mogelijke oorzaken van spataderen zijn:
- zwangerschap
- menopauze
- ouder dan 50
- langdurig staan
- zwaarlijvigheid
- erfelijkheid
Symptomen van spataderen
De primaire symptomen van spataders zijn goed zichtbare, misvormde aders die tevooschijn komen op het lichaam. Je kan ook pijn hebben, een zwelling zien en het gevoel krijgen dat je benen zwaar zijn. Vaak krijgen de spataders ook een donkere kleur. In ernstige gevallen kunnen de aders aanzienlijk bloeden en ontstaan er zelfs zweren.
Diagnose van spataderen
Je arts zal waarschijnlijk je benen en reeds zichtbare aders onderzoeken terwijl je zit of staat. Arts maken vaak ook een echografie mogelijk om de bloeddoorstroom te controleren. Dit is een niet-invasieve test waarbij gebruik wordt gemaakt van hoogfrequente geluidsgolven.
Afhankelijk van de locatie van de spataders, kan een venogram worden gemaakt om uw aderen verder te beoordelen. Een venogram is een onderzoek waarbij een röntgenfoto wordt gemaakt van de ader die het bloed terugvoert naar het hart. Tijdens deze test injecteert de arts een speciale kleurstof in het getroffen gebied en maakt vervolgens röntgenfoto's. De kleurstof verschijnt op de röntgenfoto's, waardoor de arts een beter beeld krijgt van hoe je bloed stroomt.
Door tests zoals een echografie of venogram, kan een arts zien of er geen andere oorzaak ligt aan de basis van je klachten. Een bloedstolsel of een verstopping kan namelijk ook pijn en zwelling veroorzaken.
Spataderen behandelen en voorkomen
Je zal waarschijnlijk geadviseerd worden om veranderingen in je levensstijl aan te brengen, in plaats van meer agressieve behandelingen te proberen.
De volgende veranderingen kunnen helpen voorkomen dat spataders ontstaan of erger worden:
- Vermijd langdurig staan
- Afvallen of een gezond gewicht behouden
- Beweeg om je bloedsomloop te verbeteren
- Gebruik compressiesokken of kousen
- Je benen optillen wanneer je rust of slaapt
Als je al spataders hebt, moet je deze stappen ondernemen om nieuwe spataders te voorkomen.
Compressie
Je arts kan adviseren om speciale compressiekousen te dragen. Deze oefenen voldoende druk uit op je benen zodat het bloed gemakkelijker naar je hart kan stromen. Ze verminderen ook de zwelling.
Lees ook: Steunkousen of compressiekousen?
Chirurgie
Als veranderingen in levensstijl niet werken, of als je spataders te veel pijn veroorzaken en je algehele gezondheid schaden, dan zijn er nog alternatieve behandelingen mogelijk.
Aderligatie en strippen is een chirurgische behandeling die anesthesie vereist. Tijdens de procedure maakt je chirurg sneetjes in de huid, snijdt de spatader door en verwijdert deze via de incisies. Hoewel er bijgewerkte variaties van aderstripoperaties zijn ontwikkeld, worden deze minder vaak uitgevoerd omdat er ondertussen nieuwere technieken mogelijk zijn.
Andere behandelingsmogelijkheden
Momenteel is er een breed scala aan behandelingsopties voor spataders beschikbaar:
- Sclerotherapie: waarbij een injectie met vloeistof of schuim wordt gebruikt om een grotere ader af te sluiten
- Microsclerotherapie: waarbij een vloeibare chemische injectie wordt gebruikt om kleinere aders af te sluiten
- Laserchirurgie: waarbij lichtenergie wordt gebruikt om een ader af te sluiten
- Endoveneuze ablatietherapie: waarbij warmte en radiofrequente golven worden gebruikt om een ader af te sluiten
- Endoscopische aderchirurgie: waarbij een kleine verlichte scoop wordt gebruikt die door een kleine incisie wordt ingebracht om een ader af te sluiten
Je moet altijd met je arts praten over je behandelingsopties en de risico's voordat je een methode kiest. De aanbevolen methode kan afhangen van uw symptomen, de grootte en de locatie van de spatader.
Heb je er last van?
Spataders worden normaal gesproken na verloop van tijd erger. Dit geldt zelfs als je de nodige veranderingen in levensstijl aanbrengt om ze onder controle te houden en je pijn te beheersen. Hoewel ze misschien lelijk zijn, veroorzaken ze meestal geen medische problemen op de lange termijn. In sommige gevallen kunnen spataders wel leiden tot zweren, bloedstolsels of chronische ontstekingen. In ernstige gevallen kan het zelfs gebeuren dat je aders scheuren. Ga daarom dus altijd naar je arts als je denkt een spatader op te merken op je lichaam.