Klagen is niet goed voor je gezondheid
Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen tijdens een typisch gesprek eenmaal per minuut klagen.
Klagen is verleidelijk omdat het goed aanvoelt, maar net als veel andere dingen die leuk zijn, zoals roken of een pond spek eten voor het ontbijt, is klagen niet goed voor je.
Je hersenen houden van efficiëntie en willen niet harder werken dan het moet. Wanneer je een gedrag herhaalt, zoals klagen, vertakken je neuronen zich naar elkaar om de informatiestroom te vergemakkelijken. Dit maakt het veel makkelijker om dat gedrag in de toekomst te herhalen, zo makkelijk, in feite, dat je misschien niet eens beseft dat je het doet.
Je kunt je hersenen niet de schuld geven. Wie wil er elke keer dat je een rivier moet oversteken een tijdelijke brug bouwen? Het is veel zinvoller om een permanente brug te bouwen, toch?
Dus je neuronen groeien dichter bij elkaar en de verbindingen tussen hen worden permanent. Wetenschappers beschrijven dit proces graag als ‘neuronen die samen afvuren, verbinden elkaar.’
Herhaaldelijk klagen leidt tot nieuwe hersenverbindingen die je allicht aanzetten tot nog meer klagen. Na verloop van tijd vind je het makkelijker om negatief te zijn dan positief te zijn, ongeacht wat er om je heen gebeurt. Klagen word je standaardgedrag. Je omgeving zal je dus op een andere manier gaan ervaren.
En dit is nog sterker: klagen beschadigt ook andere delen van je hersenen.
Onderzoek van Stanford University heeft aangetoond dat klagen de hippocampus inkrimpt, een hersengebied dat cruciaal is voor het oplossen van problemen en intelligent denken. Schade aan de hippocampus is angstaanjagend, vooral als je bedenkt dat het een van de primaire hersengebieden is die door de ziekte van Alzheimer worden verwoest.
Slecht voor je gezondheid
Hoewel het geen overdrijving is om te zeggen dat klagen tot hersenschade leidt, houdt het daar niet op. Wanneer je klaagt, geeft je lichaam stresshormoon cortisol vrij. Cortisol brengt je in de strijd-of-vlucht-modus, waarbij je zuurstof, bloed en energie alleen nog naar je overlevingsfuncties gaan.
Een van de effecten van cortisol is bijvoorbeeld het verhogen van je bloeddruk en bloedsuiker, zodat je klaar bent om te ontsnappen of jezelf te verdedigen.
Al het extra cortisol dat door het frequente klagen wordt vrijgegeven is schadelijk voor je immuunsysteem en maakt je vatbaarder voor een hoog cholesterolgehalte, diabetes, hartkwalen en zwaarlijvigheid. Het maakt zelfs de hersenen kwetsbaarder voor infarcten.
Je bent niet alleen…
Omdat mensen inherent sociaal zijn, imiteren onze hersenen op natuurlijke en onbewuste wijze de stemmingen van mensen om ons heen, vooral van mensen waarmee we veel tijd doorbrengen.
Dit proces wordt neuronale spiegeling genoemd en het is de basis voor ons vermogen om empathisch te zijn. De keerzijde is echter dat klagen veel lijkt op roken. Je hoeft het niet zelf te doen om de negatieve effecten te ondergaan. Je bent dus best spaarzaam op de tijd die je met klagers doorbrengt.
Klagers willen dat mensen medelijden hebben, zodat ze zich beter kunnen voelen. Denk er zo over: zou je een hele middag doorbrengen in één ruimte met een roker? Of zou je eerder afstand houden?
De oplossing
Er zijn twee dingen die je kunt doen als je de behoefte voelt om te klagen. Ten eerste moet je een houding van dankbaarheid cultiveren. Dat wil zeggen dat wanneer je zin hebt om te klagen, je de aandacht moet richten op iets waar je dankbaar voor bent. Tijd nemen om na te denken waar je dankbaar voor bent is niet alleen goed; het vermindert het stresshormoon cortisol met 23%.
Uit onderzoek aan de University of California, bleek dat mensen die dagelijks werkten aan hun houding om dankbaar te leren zijn, een verbeterde stemming en energie en aanzienlijk minder angst ervaren als gevolg van lagere cortisol niveaus. Wanneer je negatieve of pessimistische gedachten ervaart, gebruik dit dan als een richtsnoer om te schakelen en om na te denken over iets positiefs. Met de tijd zal je positiever in het leven staan.
Het tweede wat je kunt doen, en alleen als je iets hebt waar je echt over moet klagen, is ‘oplossingsgericht’ klagen. Zie het als ‘klagen met een doel’.
Oplossingsgericht klagen moet het volgende doen
- Heb een duidelijk doel. Voordat je gaat klagen, moet je weten wat voor uitkomst je wil. Als je die uitkomst niet kunt identificeren, is de kans groot dat je alleen maar gaat klagen uit zelfmedelijden en dat is het soort klagen dat je in de kiem moet smoren.
- Begin met iets positiefs. Het lijkt misschien contra-intuïtief om een klacht te beginnen met een compliment, maar beginnen met iets positief helpt ervoor zorgen dat de andere persoon niet defensief wordt. Voordat je bijvoorbeeld een klacht over de slechte klantenservice begint, kun je zoiets zeggen als: “Ik ben al heel lang klant en ben altijd blij geweest met je service...”
- Wees specifiek. Als je klaagt is slim om elke kleine ergernis van de afgelopen 20 jaar op te sommen. Je hoeft alleen maar de huidige situatie aan te pakken en zo specifiek mogelijk te zijn. In plaats van te zeggen: “Je werknemer was onbeleefd tegen mij,” beschrijf je beter specifiek wat de werknemer deed.
Eindig met een positief punt. Als je een klacht beëindigt met: “Ik ga hier nooit meer winkelen,” heeft de andere persoon geen motivatie om op je klacht in te gaan. In dat geval ben je gewoon aan het luchten, of klaag je zonder enig ander doel dan te klagen. Je biedt zelf geen perspectief. In plaats daarvan herhaal je je doel en je hoop dat het gewenste resultaat kan worden bereikt, bijvoorbeeld “ik wil dit graag opgelost zien zodat we onze zakelijke relatie intact kunnen houden.”
Net als roken, teveel drinken of op de bank liggen om de hele dag tv te kijken, is klagen slecht voor je. Gebruik dit advies en je zult merken dat je er fysiek en mentaal voordeel zal bij halen.