Hoe voedsel onze stemming beïnvloedt
Steeds meer specialisten zien het verband tussen wat we in onze mond stoppen en wat er in ons hoofd omgaat. Het lijkt duidelijk dat voedsel de stemming beïnvloedt, maar de medische wereld neemt dit nog niet altijd even serieus.
Lange tijd zijn de hersenen als onderscheiden van het lichaam beschouwd, deels omdat we nog steeds geen duidelijk begrip hebben van wat de geest is. Er is nog veel mystiek rond de hersenen en de aard van bewustzijn.
Toch mag je hersenen niet als een apart ‘iets’ beschouwen. De hersenen zijn, net als alle organen, afhankelijk van goede voeding voor een optimale werking. Hoewel het slechts 2% van je totale lichaamsgewicht uitmaakt, verbruikt het ongeveer 22% van je totale dagelijkse energie -en zuurstofbehoefte. Vergeleken met andere organen hebben je hersenen onevenredig veel voeding nodig om goed te kunnen functioneren.
Volgens voorstanders van voedingspsychiatrie is er goed bewijs dat voedsel onze stemming beïnvloedt. Een gebrek aan essentiële voedingsstoffen draagt ook bij aan angst en depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie en ADHD. Maar hoewel de reguliere geneeskunde hier nog geen gebruik van heeft gemaakt, beginnen velen die in het veld werken dit wel te doen. De meeste artsen hebben een basiskennis van voedingsprincipes, maar beginnen nu pas het nut van voeding als een therapeutische benadering volledig te waarderen.
Tem de vlammen
Er is volgens onderzoek een verband tussen ontstekingspotentieel en een grotere neiging tot psychische aandoeningen. Dit omvat diëten met een hoger gehalte aan vrije suikers en verwerkt vlees, en vezelarm en plantaardig voedsel. Studies leveren consistent bewijs personen met een ernstige psychische aandoening meer pro-inflammatoire voedingsmiddelen consumeren en minder ontstekingsremmende voedingsstoffen.
Dus wat is een ontstekingsremmend dieet? In wezen is het een mediterrane voedingsinname, rijk aan vezels en groenten, arm aan verzadigde vetten en eenvoudige koolhydraten. Onze voeding is de afgelopen eeuw sneller veranderd dan ons lichaam kon evolueren. De voeding van onze voorouders bevatte mogelijk de micronutriënten die nodig zijn voor een optimale hersenfunctie. Het is echter waarschijnlijk dat het gemiddelde moderne dieet deze mist. We moeten meer moeite doen om onze voedingsinname aan te passen of aan te vullen waar nodig.
Het is zelfs aangetoond dat de voedingsstoffen die een westers dieet mist, het deel van onze hersenen dat verantwoordelijk is voor emotionele regulatie fysiek krimpt. Experts zijn het erover eens dat we ons op ons dieet moeten concentreren in plaats van op supplementen, hoewel deze ook een rol kunnen spelen. Om essentiële neurotransmitters aan te maken, hebben onze hersenen basisgrondstof nodig die we uit onze voeding halen.
Ons tweede ‘brein’
Een ander veelbesproken gebied is de verbinding tussen ons spijsverteringsstelsel en ons zenuwstelsel, waarbij sommigen de darm ons 'tweede brein' noemen. Het neurale netwerk dat in het slijmvlies van onze darm wordt aangetroffen, komt voort uit dezelfde oorsprong als ons zenuwstelsel tijdens de ontwikkeling van de foetus. Het communiceert met de hersenen via een uiterst complex systeem van endocriene, immuun- en neurale netwerken. We weten dat psychologische stress darmaandoeningen kan verergeren, wat kan leiden tot psychiatrische en neuropsychiatrische aandoeningen. Met andere woorden, het is tweerichtingsverkeer.
Wat is precies een hersenoptimaliserend dieet?
Een rijk aan vezels (volkoren, gekookt en gekoeld zetmeel, wortelgroenten), polyfenolen (bladgroenten, felgekleurde groenten, bessen, thee, koffie, pure chocolade), olijfolie en vette vis, noten, bonen en peulvruchten, en laag in vrije suikers, vooral met suiker gezoete dranken, bewerkt vlees en gefrituurd voedsel. Het mediterrane dieet is het best onderzocht, maar ook de Scandinavische en Japanse manier van eten verdienen vermelding.