Hoe maak je een composthoop?
Ontdek hoe je een composthoop moet opstarten
Wat moet je er wel en niet aan toevoegen en hoe gebruik je zelfgemaakte compost? Door je eigen composthoop te maken, kan je keuken- en tuinafval afvoeren en wordt het tegelijkertijd een bodemverbeteraar voor de tuin.
Hoe compost te maken?
Wanneer je begint aan je eigen composthoop, is het algemene doel om een meerlaagse sandwich te maken van plantaardig materiaal. Het gebruikelijke systeem is er een van drie vierkante houten bakken: 1 leeg, 1 aan de gang en 1 bak (compleet met deksel) is actief aan het rotten. Dit systeem met drie bakken is ideaal omdat de lege bak kan worden gebruikt om de bijna-klare hoop om te draaien, je verplaatst hem gewoon vork voor vork. Dit keerproces voegt lucht toe en maakt de compost kruimelig. Je kan gerecycleerd hout gebruiken, maar aangezien als je het allemaal biologisch wil houden, gebruik je best onbehandeld hardhout, omdat chemicaliën uit verontreinigd hout in de grond uitlogen.
Compostbak kopen
Als je liever een compostbak koopt dan heb je verschillende keuzes. Compostbakken zijn er namelijk in alle soorten, maten en materialen, maar onthoud dat vierkante houten bakken gebruiksvriendelijker zijn dan plastic alternatieven. De plastic compostbakken met deksel, hoewel handig in kleine tuinen, hebben de neiging om lucht af te sluiten en om deze reden zou ik een vierkante houten bak bouwen of kopen met lattenbodems en een verwijderbare voorkant.
Voeg een deksel toe
Voeg een deksel toe. Als je een open houten bak gebruikt, heb je een deksel nodig om het vocht binnen te houden. Je kan bijvoorbeeld grote kartonnen dozen of een stuk oud tapijt (met de rubberen kant naar beneden) als deksel gebruiken.
Versnipperen of niet versnipperen?
Als je plantaardig materiaal (met een tuinhakselaar) kunt versnipperen tot grove snippers, zal het veel sneller rotten en een fijne, brokkelige compost vormen. Dit is vooral gewenst bij houtachtig materiaal. De andere manier om de ontbinding te bevorderen, is door de hoop regelmatig om te draaien. Als je dit kunt doen, kan de compost binnen enkele weken klaar zijn. Normaal gezien duurt het enkele maanden om een composthoop op te bouwen, maar het is een zeer groene manier om tuinafval te recyclen als je de ruimte hebt.
Wanneer start je een composthoop?
Je kunt op elk moment een composthoop beginnen. Ben je nog niet begonnen? Dan is september een uitstekend moment om van start te gaan, omdat je een aantal van je planten gaat kappen. Zoek naar bladstelen en vermijd het toevoegen van hard, houtachtig materiaal aan de hoop, tenzij je het eerst kunt versnipperen.
Selecteren wat je aan de composthoop wilt toevoegen
Je moet selectief zijn als het om compost gaat. Voeg geen schadelijk onkruid, onkruidzaaien of ziek plantmateriaal toe, gooi deze in een vuilnisbak of in je groenafvalbak. Houd de hoop vochtig en warm, want schimmels werken het beste in warme en natte omstandigheden. Geef je hoop water bij droog weer en bedek de voltooide hopen met karton. Bedek alle hopen als het koeler weer is.
Veel hopen eindigen met veel te veel gemaaid gras en de compost verandert in stroop. Er zijn oplossingen. Als je het verse maaisel in de volle zon (op een laken) legt en een dag laat liggen zal het gedeeltelijk ontbinden en bruin worden. Draai het gemaaid gras om en laat het nog een dag of twee liggen voordat je het op de hoop legt. Dit deels verrotte bruine maaisel kan ook als mulch worden gebruikt.
Wat mag op een composthoop?
- Grasmaaien met mate
- Jong onkruid en brandneteltoppen (maar geen wortels of zaadkoppen)
- Ongekookte groenten- en fruitschillen
- Groenteafval - bijv. aardappelloof en buitenste koolbladeren, tenzij ziek
- Theezakjes, bladeren, eierschalen en koffiedik
- Zacht groen snoeihout
- Gewoon karton, pakjes ontbijtgranen, buisjes voor toiletrollen en eierdozen
- Plantmateriaal - maar geen zaadkoppen van hinderlijke planten.
Mag af en toe op een composthoop
- Oud papier en ongewenste post, inclusief versnipperd vertrouwelijk afval
- Stevige heggenscharen
- Houtachtig snoeihout
- Bladeren (maar niet te veel)
- Wat mag niet op een composthoop?
- Vlees, vis, zuivelproducten of gekookt voedsel
- Kolen
- Kattenbakvulling (tenzij biologisch afbreekbaar)
- Uitwerpselen van honden of katten
- Wegwerpluiers
- Ziek plantaardig materiaal
- Koude composthopen
De meeste tuinders voegen gedurende het groeiseizoen plantmateriaal toe en de hoop ontleedt vrij langzaam. Als je het oppervlak aanraakt, voelt het aangenaam warm aan, maar niet heet. Deze langzaam rottende hopen worden 'koude' hopen genoemd en de compost wordt meestal na enkele maanden uitgegraven. Deze hopen warmen nog vrij snel op en ze hebben een rottende geur. Raak de hoop aan met de platte kant van je hand om te meten wanneer het afkoelt. Wanneer dit gebeurt, moet je de hoop omdraaien en het minder rotte materiaal aan de binnenkant plaatsen. Dit zal het proces weer op gang brengen - maar compost van 'koude' hopen duurt maanden in plaats van weken.
Hoe weet je wanneer compost klaar is?
Wanneer compost klaar is voor gebruik, moet het er kruimelig en donker uitzien en moet het zoet ruiken. Je voelt de warmte door je vingertoppen en misschien (als het heel goed heeft gewerkt) zal het naar ammoniak ruiken.
Waarom is mijn compost niet aan het rotten?
Soms merk je bij het doorzoeken van je compost dat de inhoud relatief onveranderd is. Je kunt het helpen door de materialen op een zeildoek te vorken en de klonten in kleine stukjes te breken. Als de compost te droog is, heeft hij misschien water nodig, als hij te nat is, heeft hij meer droog organisch materiaal nodig, zoals papiersnippers, karton, stro, hooi en bladeren. Besprenkelen met een versneller kan helpen. Vork het vervolgens terug in de bak en zorg ervoor dat je het niet inpakt, want het moet zo belucht mogelijk zijn. Als het nog steeds niet afbreekt, kan het zijn dat er te veel taaie evergreens in de mix zitten.
Compost gebruiken in je tuin
Voeg elke keer wanneer je iets plant, wat goed verrot, vochtvasthoudend organisch materiaal toe aan elk gat. Vul het gat met water en voeg snel de plant toe (in de plas) en vul weer. Door de werking van het wegstromende water wordt de grond tot aan de wortels gezogen.
Plant dicht, om vocht te behouden, en kies altijd voor kleinere exemplaren omdat ze minder stress hebben. Houd alles goed bewaterd in het eerste groeiseizoen. Je kan het geheel aankleden met compost. Breng het materiaal in de herfst of vroege winter aan op vochtige warme grond en de laag compost zal snel in de grond verdwijnen – het wordt naar beneden getrokken door wormen.
Mulch rond je planten, niet erover, en houd compost goed weg van eventuele zilverplanten. Anders worden ze groen en zacht in plaats van zilverachtig.
Hopelijk kan je met deze korte handleiding aan de slag met je eigen composthoop.
Veel succes!