ADHD bij volwassenen: dit moet je weten
Als je ADHD hoort dan denk je waarschijnlijk meteen aan kinderen die moeite hebben met opletten of die hyperactief en impulsief zijn. Maar kinderen worden ook volwassen en dus zijn er ook volwassenen met ADHD.
ADHD-symptomen bij volwassenen
Als je ADHD hebt als volwassene, vind je het misschien moeilijk om:
- Aanwijzingen te volgen
- Informatie te onthouden
- Zich te concentreren
- Taken te organiseren
- Taken op tijd af te werken
Deze symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig en veranderen vaak door de jaren heen. ADHD heeft een grote impact op je leven en daarom is het belangrijk om de juiste behandeling te krijgen.
Als je ADHD hebt, kan je last hebben van
- Ongerustheid
- Chronische verveling
- Chronische vertraging en vergeetachtigheid
- Depressie
- Problemen met concentreren tijdens het lezen
- Moeite met het beheersen van woede
- Problemen op het werk
- Impulsiviteit
- Lage tolerantie voor frustratie
- Negatief zelfbeeld
- Stemmingswisselingen
- Slecht organisatievermogen
- Uitstelgedrag
- Relatieproblemen
- Middelenmisbruik of verslaving
Lage motivatie
Geen twee mensen met ADHD zijn precies hetzelfde. De ene persoon kan zich wel concentreren bij zaken die hij/zij interessant vindt maar het kan ook dat, hoe groot de interesse ook is, je onder alle omstandigheden moeite hebt met focussen. Sommige mensen zoeken naar stimulatie, terwijl anderen het net vermijden. Bovendien kunnen sommige mensen met ADHD teruggetrokken en asociaal zijn terwijl anderen net heel sociaal zijn.
Problemen op school
- Een geschiedenis van het niet goed doen op school en onderpresteren
- In de problemen gekomen
- Moest een klas overdoen
- Gestopt met school
Hoe wordt ADHD bij volwassenen gediagnosticeerd?
Als je denkt dat je ADHD hebt, ga dan op zoek naar een psychiater die ervaring heeft met ADHD-patiënten.
De arts
- Doet een lichamelijk onderzoek om er zeker van te zijn dat er geen andere medische problemen zijn die je symptomen veroorzaken
- Neemt wat bloed af en voert tests uit
- Beveelt psychologische tests aan
- Stelt je vragen over je gezondheidsgeschiedenis
Hoewel experts het niet eens zijn over een leeftijd waarop je ADHD voor het eerst kunt diagnosticeren, zijn ze het er wel over eens dat mensen het niet plotseling als volwassene ontwikkelen. Dat is de reden waarom wanneer een arts je ziet, ze zullen vragen naar je gedrag en eventuele symptomen die je als kind hebt gehad. Ze kunnen ook:
- Kijken naar de schoolrapporten. Ze zoeken naar opmerkingen over gedragsproblemen, slechte focus, gebrek aan inspanning of onderpresteren in vergelijking met je potentieel.
- Praten met je ouders om te zien of je tijdens je jeugd symptomen had.
- Bekijken hoe je algemene gedrag was tijdens je kindertijd. Had je misschien moeite om met anderen om te gaan? Moest je bijvoorbeeld vooraan in de klas zitten?
- Ze zullen ook vragen of iemand anders in je familie ADHD heeft. Dit kan nuttige informatie zijn, omdat ADHD vaak bij meerdere familieleden voorkomt.
Hoe wordt volwassen ADHD behandeld?
Behandelplannen kunnen bestaan uit medicijnen, therapie, onderwijs of meer leren over ADHD en het krijgen van gezinsondersteuning. Samen kunnen deze dingen je helpen nieuwe manieren te vinden om dingen te doen die het dagelijks leven gemakkelijker maken. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je volledig wordt gecontroleerd door een arts. Dat komt omdat mensen met ADHD vaak ook met andere aandoeningen worden geconfronteerd. Je kan ook een leerstoornis, een angststoornis of een andere stemmingsstoornis, een obsessieve-compulsieve stoornis of een afhankelijkheid van drugs of alcohol hebben.
Medicijnen om ADHD bij volwassenen te behandelen
Volwassenen met ADHD krijgen vaak stimulerende medicijnen voorgeschreven. Studies tonen aan dat ongeveer 2/3de van de volwassenen met ADHD die deze medicijnen gebruiken, hun symptomen aanzienlijk verbeteren.
Therapie en andere gedragsbehandelingen
Naast medicatie zijn er ook verschillende therapieën en gedragsbehandelingen die kunnen helpen om je ADHD te managen.
- Cognitieve- en gedragstherapie kan helpen om je gevoel van eigenwaarde te boosten.
- Ontspanningstraining en stressmanagement zijn goede manieren om angst en stress te verminderen.
- Lifecoaching kan helpen om doelen te stellen. Je leert nieuwe manieren om thuis en op het werk georganiseerd te blijven.
- Jobcoaching of mentorschap is ideaal om je te helpen met je werkrelaties. Ook je prestaties zullen verbeteren met een extra duwtje in de rug.
- Gezinseducatie en therapie zijn een must om je familieleden te betrekken in je verhaal. Leer hen ADHD begrijpen en ook welke impact dit heeft op het gezin.
Andere dingen die je kan doen om ADHD te beheersen
Als je ADHD hebt, kunnen zelfs eenvoudige taken, zoals boodschappen doen of rekeningen betalen, soms overweldigend aanvoelen. Iedereen kan last hebben van stemmingswisselingen, verlies van focus en moeite om georganiseerd te blijven, maar iemand met ADHD heeft hier elke dag mee te maken.
Neem medicijnen zoals voorgeschreven: als je medicijnen gebruikt voor ADHD of een andere aandoening, neem ze dan precies zoals voorgeschreven. Twee doses tegelijk nemen om gemiste doses in te halen, kan slecht zijn. Als je bijwerkingen of andere problemen opmerkt, neem dan zo snel mogelijk contact op met je arts.
Organiseren: kies een rustig moment om je volgende dag uit te plannen. Maak een realistische lijst met dingen die je moet doen. Gebruik een dagelijkse planner, herinneringsapp, timer, laat notities voor jezelf achter en stel je wekker in wanneer je een afspraak of andere activiteit moet onthouden.
Wees realistisch: je hersenen zitten anders in elkaar dan bij de meeste mensen, daar duurt het soms langer voordat je dingen voor elkaar krijgt. Dat is prima. Bepaal een realistisch tijdsbestek voor je dagelijkse taken en vergeet niet om tijd in te bouwen voor pauzes als je denkt dat die nodig zijn.
Adem langzaam: als je de neiging hebt om dingen te doen waar je later spijt van krijgt, zoals anderen onderbreken of boos worden, beheers die impuls dan door te pauzeren. Tel tot 10 terwijl je langzaam ademt. Meestal gaat de impuls dan snel voorbij.
Verminder afleiding: als het tijd is om iets gedaan te krijgen, neem dan elke vorm van afleiding weg. Als je merkt dat harde muziek of de televisie voor afleiding zorgt, zet hem dan uit of gebruik oordopjes of een ruisonderdrukkende koptelefoon om geluiden te overstemmen. Zet je telefoon op stil, verplaats jezelf naar een rustigere locatie of vraag anderen om te helpen dingen minder afleidend te maken. Als het kan, werk dan in een kamer met een deur die je kan sluiten.
Beheers rommel: een andere manier om je hersenen tot rust te brengen, is door je ruimte vrij te maken van dingen die je niet nodig hebt. Het kan afleiding voorkomen en het kan je helpen georganiseerd te blijven omdat je minder dingen hoeft op te ruimen. Zorg voor wat organisatorische hulp, zoals boxen onder het bed of houders voor boven de deur.
Verbrand extra energie: lichaamsbeweging is goed voor iedereen, maar het kan meer doen dan de gezondheid van je hart verbeteren als je ADHD hebt. Zelfs een beetje regelmatige lichaamsbeweging kan ADHD-symptomen verlichten. Je hebt misschien een manier nodig om wat energie kwijt te raken als je hyperactief bent of je rusteloos voelt. 20 tot 30 minuten per dag is al voldoende. Als je op kantoor werkt, kan een stevige wandeling tijdens de lunch ervoor zorgen dat je geen last krijgt van een middagdip.
Leer nee zeggen: impulsief gedrag kan een bijwerking zijn van ADHD. Dit betekent dat je hersenen meer aannemen dan ze aankunnen. Als je merkt dat je overweldigd raakt, probeer dan tegen een paar dingen nee te zeggen. Stel jezelf de vraag: kan ik dit echt voor elkaar krijgen? Wees eerlijk tegen jezelf en tegen anderen over wat wel en niet kan. Als je je eenmaal op je gemak voelt om nee te zeggen, kun je nog meer genieten van de dingen waar je ja tegen zegt.
Beloon jezelf: vasthouden aan een taak kan gemakkelijker zijn als er aan het einde een stemmingsbooster is. Voordat je een project aanpakt, bepaal je een beloning voor jezelf als je klaar bent. Positieve bekrachtiging kan je helpen op koers te blijven.
Vraag om hulp: we hebben allemaal van tijd tot tijd hulp nodig, en wees vooral niet bang om die hulp te vragen én te aanvaarden.